باروری توانایی یک زوج در تولیدمثل اطلاق می‌شود. تصمیم یک زوج برای بچه‌دار شدن معمولاً منجر به توجه روی سلامت زن خواهد شد، درحالی‌که سلامت مرد نیز نقش مهمی در قدرت باروری و سلامت جنین دارد. کیفیت مایع منی، معیار میزان باروری مردان است. هر عاملی که تولید و کیفیت اسپرم را تحت تاثیر قرار دهد، می‌تواند سبب ناباروری در مردان شود.
- اختلالات اسپرم ازجمله موارد ناباروری مردان است. عوامل محیطی، سبک زندگی، مصرف الکل، سیگار کشیدن، اوریون، اختلالات کروموزومی و هورمونی، اختلالات کلیوی، انسداد، آسیب مجاری تولیدکننده و افزایش سن باعث اختلال در تعداد و کیفیت اسپرم می‌شود. کمبود تعداد اسپرم یکی از شایع‌ترین عامل ناباروری در مردان است که در بیشتر موارد به علت عوامل ناشناخته‌ای اتفاق می‌افتد.
- واریکوسل: یکی از علل ناباروری مردان است. واریکوسل با بالا بردن درجه حرارت بیضه باعث ناباروری می‌شود.
- برگشت انزال: به علت اختلال اعصاب و ماهیچه‌های مثانه، اسپرم به داخل مثانه برمی‌گردد و موجب عدم خروج مایع‌منی حین انزال می‌شود. انزال برگشتی می‌تواند ناشی از جراحی، دارو یا ضایعات نخاعی باشد.
- ناباروری‌های ناشی از سیستم ایمنی: گاهی در بدن مرد در اثر آسیب، جراحی و یا عفونت، آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌شود که به اسپرم های خود فرد حمله می‌کند و موجب عملکرد غیرنرمال اسپرم می شوند و توانایی حرکت خود را از دست می دهند.
- انسداد مجاری اسپرم باعث به دام افتادن اسپرم می‌شود و نمی‌توانند در هنگام انزال از بدن خارج شوند. عفونت‌های مکرر، جراحی، آسیب، تورم یا نقایص رشد می‌تواند باعث انسداد شود.
- هورمون‌های جنسی توسط غده هیپوفیز ساخته میشوند و موجب تولید اسپرم می شوند. اگر سطح هورمون پایین باشد تولید اسپرم دچار اختلال می‌شود.
- اسپرم نیمی از کروموزوم جنین را به تخمک منتقل می‌کند. هر عاملی که باعث جهش در کروموزومهای اسپرم شود در باروری موثر است.
- برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی، درمان سرطان، درمان آرتروز، ضد فشارخون و برخی از آنتی بیوتیک ها در تولید و عملکرد طبیعی اسپرم اختلال ایجاد می‌کنند.
برای تشخیص ناباروری مردان پزشک آنالیز اسپرم و سابقه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند. ممکن است آزمایش خون نیز تجویز کند تا بتواند عدم تعادل‌های هورمونی، عارضه‌‌های پزشکی و مشکلات ژنتیکی را تشخیص دهد.
برخی از راهکارها برای جلوگیری از ناباروری در مردان عبارت‌اند از:
- پرهیز از سیگار کشیدن زیرا به DNA اسپرم آسیب می‌رساند
- پرهیز از مصرف زیاد مواد‌مخدر و الکل
- اجتناب از قرارگیری بیضه‌ها در معرض گرمای زیاد
- پوشیدن محافظ بیضه یا بیضه‌بند در هر ورزشی که در آن توپ، پا، دست، زانو یا چوب می‌تواند با بیضه تماس پیدا کند
- حفظ دفعات مطلوب فعالیت جنسی